Deport Kararı ve Kaldırılması

Deport Nedir? Deport Nasıl Kaldırılır?

Deport, Türkiye içinde yaşayan yabancıların yasal düzenlemelere uymaması veya kanuni yükümlülüklerini yerine getirmemesi üzerine verilen sınır dışı kararıdır. Deport kararı, Göç İdaresi Müdürlüğü talimatı üzerine veya resen yabancının yaşadığı il valiliği tarafından verilir.

Deport sebepleri nelerdir, deport nasıl kaldırılır, deport kararı verilemeyecek haller neler gibi soruların cevabı yazımızda…

Deport Sebepleri Nelerdir?

Bir kişinin deport edilmesi için belli başlı deport sebepleri vardır. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununa göre aşağıdaki yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınır:

·         İşlediği suç sebebiyle hapis cezasına mahkum edilmiş ve idarece sınır dışı edilmesi uygun görülenler,

·         Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar

·         Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar

·         Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar

·         Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar

·         Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler

·         İkamet izinleri iptal edilenler

·         İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler

·         Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler

·         Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler

·         Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler

·         Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar

·         İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar

·         Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler hakkında sınır dışı etme kararı alınır.

·         Uluslararası koruma statüsü sahibi kişilerin; terör örgütü veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veye destekleyicisi oldukları, kamu düzeni ve güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturdukları, uluslararası kurum veya kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkisi olduğu tespit edilmesi halinde haklarında sınır dışı etme kararı alınabilir. Deport sebepleri nelerdir dediğimizde yukarıdaki maddeler cevap olacaktır.

Deport kararı, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı, bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi, kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.

Deport Kararı Verilemeyecek Haller

Deport sebepleri ve bir kişiyi sınır dışı etme durumları hakkında konuştuk. Deport kararı verilemeyecek haller ise şöyle:

·         Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar

·         Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler

·         Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar

·         Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları

·         Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları

Deport Kararı Verilmesinin Sonuçları

Yabancılar, deport kararı ya da sınır dışı etme kararıyla, menşe ülkesine veya transit gideceği ülkeye ya da üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilebilir.

Yabancıların yukarıda sayılan sınır dışı edilme sebeplerinden birini gerçekleştirmelerinin tespiti ile kolluk kuvvetleri tarafından yakalanmaları halinde ilgili valiliğe bilgi verilir. Yakalanarak valiliğe bildirilen yabancılar hakkında yakalanmalarından itibaren en geç 48 saat içinde deport kararı verilir. Bu süre içerisinde yabancının evraklarının tamamlanması ve işlemlerinin yapılması için geri gönderme merkezlerine götürülür ve burada idari gözetim altında tutulurlar. İşlemleri tamamlanan yabancılar vatandaşı olduğu ülkeye, transit gideceği ülkeye yahut üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilir.

Hakkında geri gönderme kararı verilen yabancıya kural olarak terke davet olarak adlandırılan prosedür işletilir. Peki terke davet nedir? Hakkında sınır dışı etme kararı alınanlara, sınır dışı etme kararında belirtilmek kaydıyla, Türkiye’yi terk edebilmeleri için on beş günden az olmamak üzere otuz güne kadar süre tanınır. Türkiye’den çıkış için süre tanınan kişilere, Çıkış İzin Belgesi verilir. Bu belge hiçbir harca tabi değildir.

TERKE DAVET EDİLMEYECEK YABANCILAR

Hakkında geri gönderme kararı verilmiş yabancılardan;

·         kaçma ve kaybolma riski bulunanlara,

·         yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenlere,

·         sahte belge kullananlara,

·         asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlara veya aldığı tespit edilenlere

·         kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlara Türkiye’yi terk için süre tanınmaz.

Yukarıda sayılan kişiler ile kabul edilebilir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için verilen süreye uymayanlar hakkında valilikçe idari gözetim kararı ya da idari gözetime alternatif yükümlülükler getirilir. Deport kararı sonrası süreç bu şekilde ilerler.

İDARİ GÖZETİM VE ALTERNATİF YÜKÜMLÜLÜKLER

Hakkında geri gönderme kararı verilen yabancının; kaçma ve kaybolma riski bulunması, Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış kurallarını ihlal etmiş olması, sahte veya asılsız belge kullanmış olması, kamu düzeni, kamu sağlığı ve kamu güvenliği açısından tehlike oluşturması veya kendisine verilen sürede Türkiye’den çıkmamış olması halinde hakkında idari gözetim kararı veya alternatif yükümlülükler getirilir.

Hakkında idari gözetim kararı verilenler kolluk güçleri tarafından Geri Gönderme Merkezine 48 saat içinde götürülür. Geri gönderme merkezinde idari gözetim kural olarak en fazla 6 aydır. Bu süre sadece sınır dışı etme işlemlerinin yabancının işbirliği yapmaması veya ülkesiyle ilgili doğru bilgi veya belgeleri vermemesi nedeniyle tamamlanamaması halinde en fazla 6 ay daha uzatılabilir.

Deport Kararı Nasıl Kaldırılır?

Deport kararı sebepleri nelerdir ve deport kararı verilemeyecek haller konusundan bahsettiğimize göre deport nasıl kaldırılır bakalım. Deport kararı ve kaldırılması sürecinde izlenen adımlar;

A. Meşruhatlı Vize Alarak Deport Kararı Kaldırma

Kural olarak deport edilen yabancı, kararda belirtilen süre dolmadan ülkeye giremez. Ancak yabancının meşruhatlı vize almak suretiyle verilen ceza süresini beklemeden ülkeye giriş yapabilmesi mümkündür. Yabancı; evlilik sebebiyle vize, çalışma vizesi, tedavi amaçlı vize ve eğitim vizesi alması ve bu amaçlardan biri ile ülkeye geldiğini destekleyici belgelere sahip olması halinde yasak süresi dolmadan ülkeye girebileceklerdir. Vize başvurusuna eklenen evrakların yeterli olmaması halinde ise başvuru reddedilecektir.

Terör veya devlete karşı işlenen suçlar sebebiyle deport edilen yabancı bu yolla ülkeye giremez. Bu nedenlerle deport edilen yabancı, kararı kaldırmak için dava açmak zorundadır.

B. Dava Yoluyla Deport Kararı Kaldırma

Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren on beş gün içinde idare mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirir. Mahkemeye yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlandırılır. Mahkemenin bu konuda vermiş olduğu karar kesindir.

Yabancının rızası saklı kalmak kaydıyla, dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmez. Ancak terör ve devlete karşı işlenen suçlar nedeniyle hakkında deport kararı verilen yabancı, yargılama devam ederken de sınır dışı edilebilir.

Görevli ve Yetkili Mahkeme

Yabancı, hakkında deport kararı veren idarenin bulunduğu yer idare mahkemesinde dava açmalıdır.

Yukarıda deport kararı ve kaldırılması ile ilgili önemli noktaları açıkladık. Deport kararı verilirken uygulamada pek çok hukuka aykırılık olması mümkündür. Kararın verilme gerekçelerinden uygulanmasına kadar her aşamada hukuka aykırılık olabilir. Deport kararı verildikten sonra ise kaldırılması için verilen süre çok kısıtlıdır. Bir yabancının Türk hukukundaki kanun ve uygulamaya ilişkin detaylara hakim olması beklenemeyeceğinden uzman bir avukat yardımından faydalanmanız süreleri kaçırmamanız ve başvurunuzun etkili olması açısından çok önemlidir. Deport nasıl kaldırılır, deport sebepleri nelerdir, deport kararı verilemeyecek haller neler gibi sorularınız ve hukuki talepleriniz için bu konuda uzman avukatlarımızla iletişime geçebilirsiniz.