Otomatik Bilgi Değişimi Nedir?
Otomatik bilgi değişimi, kişilerin yerleşik olduğu ülke dışındaki ülkelerdeki finansal hesap bilgilerinin her yıl düzenli olarak vergisel amaçlı kullanılması amacıyla karşılıklılık esasına uygun olarak yerleşik olduğu ülke ile otomatik olarak paylaşılmasıdır.
Otomatik bilgi değişiminin amacı, vergi kaçaklarını minimize ederek ülkeler arasında vergide şeffaflık sağlamaktır.
Otomatik bilgi değişimi nedir, otomatik bilgi değişimi nasıl yapılır, otomatik bilgi değişimi engelleme mümkün mü, otomatik bilgi değişimi kanunu nedir, otomatik bilgi değişimi Türkiye için nasıldır sorularınızın cevabı yazımızda.
Otomatik Bilgi Değişimine Yönelik Tarafı Olduğumuz Uluslararası Bir Düzenleme Var Mıdır?
Otomatik bilgi değişimi, Türkiye’nin de üyesi olduğu Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) tarafından olarak düzenlenmiş “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması” gereği karşılıklılık esasına göre uygulanmaktadır. Türkiye bu anlaşmayı 21.04.2017 tarihinde imzalamıştır ve anlaşma 31.12.2019 tarihinde onaylanmıştır. Dünyada başta AB ve G20 ülkeleri olmak üzere 136 ülke bu anlaşmayı imzalamıştır ki Türkiye de bu ülkelerden biridir. Otomatik bilgi değişimi kanunu kapsamında devletler bazı kurallara uymak zorundadır.
Ülkeler Arasında Otomatik Bilgi Değişimi Nasıl Yapılmaktadır?
Ülkeler arasındaki otomatik bilgi değişimi doğrudan bankalar arasında değil, anlaşmaya taraf ülkelerin resmî kurumları arasında yapılmaktadır. Türkiye’de bulunan finansal kuruluşlar, örneğin bankalar, tespit ettikleri hesaplara ilişkin bilgileri Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirmekte ve Başkanlık bu bilgileri güvenli bir elektronik ağ üzerinden ilgili ülkelere göndermektedir. Aynı şekilde Türkiye’nin anlaşması bulunan ülkelerde bulunan hesaplara ilişkin bilgiler söz konusu ülkelerin vergi idareleri tarafından ülkemize gönderilmektedir.
Otomatik Bilgi Değişimi Kapsamında Hangi Bilgiler Paylaşılacaktır?
Otomatik bilgi değişimi kapsamında; hesap bilgileri paylaşılacak kişinin adı soyadı, doğum yeri ve tarihi, adresi, yerleşik olduğu ülke ve vergi kimlik numarası, hesap numarası, hesabın bakiyesi veya değeri, hesaba yıl içinde ödenen faiz, temettü gelirleri, hesapta tutulan varlıklardan elde edilen gelirler otomatik olarak paylaşılacaktır.
Finansal olarak mevduat, saklama ve yatırım kuruluşları ile belirli sigorta şirketleri nezdindeki; mevduat hesapları, saklama hesapları, ortaklık ve borç ilişkisi menfaati, nakdi değer sigorta sözleşmeleri ve düzenli ödeme sözleşmelerine ilişkin finansal bilgiler de otomatik bilgi değişimi kapsamında paylaşılacak olan bilgilerdendir.
Otomatik Bilgi Değişimi Kapsamında Hangi Bilgiler Paylaşılmayacaktır?
Bilgileri paylaşılacak olan hesabın; yıl içerisindeki hesap hareketleri detayı, taşıt, gayrimenkul gibi bilgiler, hesapta toplanan bakiyelerle ilgili detay bilgiler (örneğin emekli aylığı, kira geliri gibi bilgiler) otomatik bilgi değişimi dâhilinde olmayacaktır. Otomatik bilgi değişimi kanunu kapsamında bu bilgilerin yayılması yasaktır.
Ayrıca Türkiye’de kurulmuş bir şirkete ortak iseniz (ortaklık payınız ne olursa olsun) kurumsal şirket hesapları otomatik bilgi değişimi olarak görülmeyecek ve paylaşılmayacaktır.
Otomatik Bilgi Değişimi Kişisel Verileri Koruma Kanunu İhlal Ediyor Mu?
Otomatik bilgi değişimi, karşılıklı olarak (mütekabiliyet esasında) uluslararası anlaşma kapsamında yürütüldüğünden, Kişisel Verileri Koruma Kanununa aykırılık teşkil etmemektedir. 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında verilerin yurtdışına aktarılmasına rıza gösterilmediği yönünde dilekçe vererek otomatik bilgi değişimini önlemek mümkün değildir.
Yurt Dışında Yerleşik Kişilerin Türkiye’de Kurdukları Şirketler Bilgi Değişimi Kapsamında Mıdır?
Şirketin hesap bilgilerinin bilgi değişimi kapsamında olup olmadığı şirketin nerede kurulmuş olduğuyla ilgili bir durumdur. Kural olarak Türkiye’de kurulmuş bir şirketin, üretim ya da mal alım-satımı gibi aktif bir ticari faaliyetle uğraşması halinde, ortağı yurt dışında yerleşik de olsa, kurum hesabı otomatik bilgi değişimi kapsamına alınmamaktadır. Ancak İngiltere’de kurulmuş bir şirketin Türkiye’de kurumsal bir hesabı var ise, bu şirketin Türkiye’deki hesap bilgileri İngiltere ile paylaşılması mümkün olup İngiltere’deki hesap bilgileri de Türkiye ile paylaşılabilir.
Otomatik Bilgi Değişimi Kapsamında Yapılacak Bildirimler İçin Bir Limit Bulunmakta Mıdır?
1 Temmuz 2017 tarihinden önce açılmış bir kurumsal hesap var ise bu kurumsal hesapların bilgi değişimi için 250.000 ABD Doları limiti vardır, bu miktarın altında kalan hesap bilgilerinin değişimi zorunlu değildir. Bireysel hesaplar için ise herhangi bir limit yoktur.
1 Temmuz 2017 tarihinden sonra açılan hem bireysel hesaplar hem de kurum hesapları için ise bakiyesi ne olursa olsun otomatik bilgi değişimi için bildirim yapılacaktır.
Otomatik Bilgi Değişimi İçin Hangi Kuruluşlar Bildirim Yapmaktadır?
Otomatik bilgi değişimi ile paylaşılacak bilgilere yönelik bildirimler mevduat kuruluşları (genel olarak bankalar), saklama kuruluşları (saklama bankaları ve sair) yatırım kurumları (yatırım bankaları ve fonlar gibi), belirli sigorta şirketleri tarafından yapılmaktadır.
Bununla birlikte kamu kurumları, uluslararası kuruluşlar bu kapsamda değildir ve otomatik bilgi değişimi için bildirimde bulunmazlar.
Ortak Bireysel Hesap Bilgileri Paylaşılırken Hesap Miktarı Bölünerek mi Bildirimde Bulunulacaktır?
Ortak bireysel hesap bilgileri her bir birey için ayrı ayrı bildirilecek, herhangi bir pay hesabı yapılmayacaktır. Örneğin Türkiye’de eşi ile ortak hesabı olan ve ikisi de yurt dışında yaşayan kişilerin ortak hesaplarında 150.000,00 Euro var ise hem kendisi hem de eşi için ayrı ayrı 150.000,00 Euro olarak bildirim yapılacaktır. Yani ortak bireysel hesap söz konusu olduğunda hesaptaki paranın ikiye bölünüp yarısının bildirilmesi gibi bir durum söz konusu olmayacaktır.
Hesap Bilgileri Hangi Para Cinsinden Paylaşılacaktır?
Otomatik bilgi değişimi yapılırken hesabın tutulduğu para biriminin önemi yoktur. Yani TL, Euro, Dolar veya herhangi başka bir para biriminde tutulan hesaplar söz konusuyken, hesaptaki meblağ, tutulduğu para birimi cinsinden paylaşılmaktadır. Bu bakımdan herhangi bir kura dönüştürülme işlemi yapılmaz, her hesap hangi kurda tutulduysa o şekilde bildirilir.
Türkiye Hangi Ülkeler İle Otomatik Bilgi Değişimi Yapmaktadır?
Otomatik bilgi değişimi Türkiye için 2018 yılında başlamıştır. Sorumlu kurum olan Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Ağustos ayı içerisinde yaptığı açıklamaya göre Türkiye ilk otomatik bilgi değişimini 2018 yılında Norveç ve Letonya ile başlatmıştır. 2020 yılı itibariyle İngiltere, Danimarka, Finlandiya, İsveç, İtalya, Kanada ve Avustralya gibi 54 ülke ile otomatik bilgi değişimi başlamıştır. Zamanla anlaşmaya taraf tüm ülkeler ile otomatik bilgi değişimi yapılmaya başlanacaktır.
Otomatik Bilgi Değişimine Yönelik Hesap Dönemleri Nelerdir?
İki ülke arasında otomatik bilgi değişimi, bilgileri paylaşılacak hesabın 31 Aralık tarihindeki durumu ile toplanan bilgilere ilişkin olarak bir sonraki yılın Eylül ayının sonuna kadar yapılacaktır. 2020 yılı için Covid-19 pandemisi nedeniyle bu süre aralık ayı sonuna kadar uzatılmıştı.
Çifte Vatandaşlığı Bulunan Türk Vatandaşlarının Hem Türkiye’de Hem Yabancı Bir Ülkede Adresi Olması Halinde Yabancı Ülkeye De Bildirim Yapılacak Mıdır?
Bilgi değişiminde göz önünde bulundurulan kriter ilgili kişinin vatandaşlığı değil, vergi amaçları yönünden yerleşikliktir. Dolayısıyla bir kişinin çifte vatandaşlığının bulunması söz konusu bildirimin yapılmasını engellemeyecektir. Hem Türk vatandaşlığı hem de başka bir ülke vatandaşlığı bulunan kimse için de yerleşik olduğu ülkeye anlaşılmış olması dahilinde bildirim yapılacaktır.
Geçmiş Dönemlere Yönelik Otomatik Bilgi Değişimi Mümkün Müdür?
Otomatik bilgi değişimine başlandığında, bilgi değişiminin başladığı yılın bir önceki yılına ilişkin bilgiler paylaşılacaktır. Örneğin bilgi değişimine 2021 yılında başlandığında 2020 yılına ilişkin hesap bilgilerinin otomatik değişimi söz konusu olacaktır. Daha önceki yıllara ilişkin hesap bilgilerinin ise paylaşılması mümkün değildir.
Pasif Hesaplar İçin Bildirim Yapılmakta Mıdır?
Son 3 yıldır para yatırma – çekme ve sair hesap hareketi gerçekleştirilmeyen, son 6 yıldır hakkında finansal kuruluş ile iletişime geçilmeyen ve bakiyesi 1.000,00 USD’yi aşmayan hesaplar, otomatik bilgi değişimi yönünden hareketsiz hesap olarak değerlendirilmekte olup; düzenli ödeme sözleşmeleri hariç bildirime tabi değildir. Ancak hesap sahibi, pasif hesabın bulunduğu finansal kuruluşta bulunan başka bir hesabına ilişkin işlem yaparsa, bu tür hesaplar da bildirime tabi olacaktır.
Kapatılan Hesaplar İçin Bildirim Yapılmakta Mıdır?
Bir hesabın yıl içinde kapatılmış olması halinde kapatılmış olduğu bilgisi hesabın kapatılmasını takip eden yıl bildirilmektedir. Örneğin; 2022 yılında kapatılan bir hesabın kapatıldığı bilgisi 2023 yılında yapılacak bilgi değişiminde yer alacaktır Kapatılmış hesaplara ilişkin hesap bakiyesi veya değeri 0 olarak bildirilmektedir.
Bilgi Değişimi Çifte Vergilendirmeye Yol Açar Mı?
Otomatik bilgi değişimine bağlı olarak çifte vergilendirme yapılması mümkün değildir. Elde edilen gelir, ya sadece gelirin elde edildiği ülkede vergilendirilmekte ya da gelirin elde edildiği ülkede ödenen vergilendirilmektedir. Bu konuda mahsup işlemi uygulanarak çifte veya fazla vergilendirmenin önüne geçilmektedir.
Yürürlükteki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları hükümleri yıllardır bu şekilde uygulanmakta olup otomatik bilgi değişimi sonrasında da söz konusu anlaşmaların vergilendirmeye ilişkin hükümlerinin eskiden olduğu gibi uygulanmasına devam edilecektir. Otomatik Bilgi Değişimi nedir, Otomatik Bilgi Değişimi nasıl yapılır, Otomatik Bilgi Değişimi engelleme nedir, Otomatik Bilgi Değişimi kanunu nedir, Otomatik Bilgi Değişimi Türkiye için nasıldır gibi sorularınız için bizi arayabilirsiniz.
